Rodzina w chmurach, czyli jak zadbać o dziecko w samolocie? Praktyczny poradnik dla rodziców

To zrozumiałe, że jako rodzic możesz obawiać się pierwszej podróży dziecka samolotem. Pediatrzy zapewniają, że nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, jeśli Twoje dziecko jest zdrowe. Oczywiście, wspólne loty mogą okazać się męczące, zarówno dla Ciebie, jak i dla Twojej pociechy. Jednak nie warto tylko z tego powodu odmawiać maluchowi możliwości budowania wspólnych wspomnień i zapoczątkowania jego zainteresowania światem. Dlatego przygotowaliśmy ten niezbędnik, który ułatwi pobyt dziecka w samolocie i umili Waszą podróż.

• Przygotowanie dziecka do podróży samolotem
  • Co spakować dla dziecka do samolotu?
• Bagaż podręczny i rejestrowany
• Dziecko w samolocie – zdrowie i bezpieczeństwo
• Rozrywka i spokojna podróż
• Żywienie w podróży
• Przystosowanie linii lotniczych do potrzeb rodzin z dziećmi
• Przepisy i formalności

Pierwszą kwestią jest wybranie odpowiedniego miejsca na wakacje z dzieckiem. Gdy już masz to ustalone, pora z wyprzedzeniem przygotować się do podróży.

Przygodę z podróżami z dzieckiem polecamy zacząć od krótszych tras bez przesiadek. Warto wybrać przelot w ciągu dnia. W ten sposób nie zaburzysz naturalnego rytmu dobowego malucha, a jego ewentualny płacz nie zakłóci snu towarzyszących Wam podróżnych. Sprawdź też nasz poradnik, czy lepiej postawić na loty czarterowe, czy rejsowe.

Ze względu bezpieczeństwa miejsca dla dzieci w samolocie pomiędzy drugim a jedenastym rokiem życia są automatycznie przydzielane obok opiekuna, bez dodatkowej opłaty. Dla najmłodszych polecamy miejsca przy kabinie. Możesz poprosić o specjalne łóżeczko, które jest mocowane w tym miejscu. Dobrą opcją są też miejsca przy oknie lub toalecie. Aby zminimalizować ryzyko hałasu i drgań, wybierz miejsca pośrodku długości samolotu.

W większości linii lotniczych dzieci poniżej drugiego roku życia mogą podróżować na kolanach rodzica, bez osobnego biletu ani własnego miejsca. Sprawdź, jak to wygląda u Twojego przewoźnika – czasem obowiązują bilety łączone dla dorosłego z niemowlakiem, które są droższe niż zwykłe. W niektórych liniach obowiązują ograniczenia dotyczące liczby niemowląt na jednego dorosłego, co też warto sprawdzić. Dzieci powyżej dwóch lat najczęściej potrzebują osobnego biletu i muszą podróżować pod opieką osoby dorosłej.

Radzimy zawczasu przeciwdziałać lękom związanym z lataniem. Dobrym pomysłem jest zabranie malucha na lotnisko kilka dni (a nawet tygodni) przed planowaną podróżą. W ten sposób zwiększy się jego poczucie bezpieczeństwa i zminimalizuje się stres związany z nową sytuacją. Natomiast Tobie da to lepsze wyobrażenie, jak rozplanować czas potrzebny na dotarcie na samolot. Pokazuj maluchowi startujące samoloty oraz opowiedz, jak przebiega odprawa i lot.

Pamiętaj o spakowaniu do bagażu podręcznego dodatkowych akcesoriów, dopasowanych do wieku dziecka. Mogą to być np.:

• poduszka do karmienia,
• śpiworek,
• książka,
• kolorowanka,
• telefon lub tablet (koniecznie ze słuchawkami, aby nie przeszkadzać innym podczas lotu),
• ubrania na zmianę,
• kilka zabawek (najlepiej takich, które nie są hałaśliwe),
• przekąski.

Koniecznie zadbaj o wygodne ubrania dla siebie i malucha na podróż – miękkie, luźne i oddychające. Udaj się na lotnisko z zapasem czasowym około 2–3 godzin przed wylotem, aby zabezpieczyć się przed stresem w razie niespodziewanych opóźnień czy przystanków „na siusiu”.

Jeśli podniebne podróże nie są Ci obce, zapewne wiesz o limicie 100 ml na płyny w bagażu podręcznym. Uszczęśliwi Cię, że to ograniczenie nie dotyczy mleka – także modyfikowanego. Warto jednak przygotować się na dłuższą kontrolę bagażu na lotnisku.

Większość linii pozwala na przewożenie wózków dziecięcych bez dodatkowych opłat w przypadku niemowląt poniżej drugiego roku życia. Możesz zarejestrować wózek jako bagaż lub wnieść na pokład. W tym drugim przypadku pamiętaj o odpowiednim oznaczeniu wózka w wyznaczonym do tego punkcie na lotnisko.

Sprawa wygląda podobnie z fotelikami samochodowymi. Jednak muszą to być foteliki z atestem FAA i TÜV, zatwierdzone do używania dla dzieci w samolotach. Przed podróżą koniecznie sprawdź, czy Twój fotelik da się zamontować pasami samolotowymi.

U tanich przewoźników lotniczych dzieciom przysługuje niewielki dodatkowy bagaż podręczny. Rejestrowany można dokupić (nie jest liczony w cenie). Natomiast w regularnych liniach niemowlakom najczęściej przysługuje taki sam bagaż jak dorosłym. Radzimy jednak sprawdzić warunki dla Twojego lotu, aby uniknąć przykrych niespodzianek na lotnisku.

Do bagażu podręcznego możesz bez problemu spakować:

• jedzenie,

• napoje (poniżej 100 ml),

• chusteczki nawilżające,

• leki,

• ubrania i zabawki,

• zapasowe smoczki,

• śliniaki,

• pieluchy.

Przeczytaj też: Jak spakować walizkę krok po kroku? Co do niej włożyć?

Dzieci poniżej pierwszego tygodnia życia nie mają dostatecznie rozwiniętego układu oddechowego, aby poradzić sobie ze zmianami ciśnienia w samolocie. Niektóre linie wpuszczają na pokład niemowlęta już od ósmego dnia życia. Bezpieczniej jednak odczekać przynajmniej około trzech miesięcy od narodzin.

Jak wspomnieliśmy, podczas lotu możesz siedzieć z dzieckiem na kolanach. Jeśli wolisz, możesz od razu wykupić maluchowi osobne siedzenie, na którym posadzisz go w foteliku samochodowym. Warunki i cena miejsca dla dziecka w takim foteliku różnią się w zależności od linii. Często ich stosowanie możliwe jest tylko przy oknie, co ma na celu zapewnienie bezpiecznej drogi ewakuacyjnej. Podczas dalekich i długich podróży na pokładzie dostępne są też specjalne łóżeczka.

W przypadku dzieci podróżujących na własnym miejscu pasy bezpieczeństwa są obowiązkowe. Dla niemowląt i dzieci podróżujących na kolanach rodzica przewoźnicy przewidzieli specjalne pasy bezpieczeństwa. Dostaniesz je od obsługi samolotu.

Sporym problemem, z którym trudzą się zarówno dorośli, jak i dzieci, jest uciążliwy ból uszu podczas startu i lądowania. Jest to całkowicie normalne zjawisko, związane ze zmianą ciśnienia w kabinie i w ciele. U dzieci bywa bardziej uciążliwe. Czasem pomaga wymuszanie ziewania, przełykanie i szerokie otwieranie buzi.

Możesz temu częściowo zaradzić, podając maluchowi mleko w butelce, a starszym dzieciom gumę do żucia lub cukierka do ssania. Warto też sięgnąć po krople do nosa udrażniające drogi oddechowe. 

Kolejnym utrudnieniem lotu może być choroba lokomocyjna. Miej przy sobie środki przeciwwymiotne, np. Lokomotiv, Avioplant lub Amarin. Najmłodszym podróżnikom polecamy wersję w syropie. Popularny Aviomarin może powodować uczucie senności i przeznaczony jest dla starszych dzieci (od 6. roku życia). 

Stosuj też naturalne metody zapobiegania mdłościom:

• napoje lub cukierki imbirowe,
• specjalne opaski przeciwwymiotne,
• brak mlecznych przekąsek,
• schłodzone napoje, najlepiej podawane niewielkimi łyczkami.

Wspomnieliśmy już, że warto mieć ze sobą na pokładzie coś, co zainteresuje i zajmie dziecko w samolocie, a jednocześnie nie zakłóci spokoju innych pasażerów. Najlepiej sprawdzą się:

• książki, 
• tablice magnetyczne do rysowania,
• piankowe naklejki wielokrotnego użytku,
• kolorowanki lub blok rysunkowy,
• przytulanki,
• telefon lub tablet (z włączonym trybem dziecięcym),
• nowa zabawka, która wzbudzi zainteresowanie.

Pamiętaj, że na pokładzie nie ma dostępu do internetu, a transfer danych jest zabroniony. Wszystkie multimedia musisz więc wcześniej ściągnąć na urządzenie i zadbać o dostęp offline. Włączając gry lub filmy, koniecznie używaj słuchawek. Polecamy też zabrać ładowarkę – na pokładzie często jest możliwość podłączenia urządzeń mobilnych do prądu.

Polecamy też skorzystać z naszych pomysłów na zabawy, do których niepotrzebne są żadne rekwizyty:

• odnajdywanie kształtów w chmurach,
• gry słowne, np. wymyślanie wyrazów: na ostatnią literę poprzedniego wyrazu, na konkretną literę, związanych z jakimś tematem itp.,
• fantazjowanie, np. rozmowy o tym, co byście robili, gdybyście mieszkali w chmurach, na bezludnej wyspie, byli kosmonautami itp.;
• kamień, papier, nożyce,
• spacery po pokładzie.

• zabawek z drobnymi elementami, które mogą się zgubić (puzzli z wieloma elementami, gier planszowych, klocków itp.)
• hałaśliwych przedmiotów – grzechotek czy zabawek z wbudowanym głósnikiem,
• włączania filmów, gier i muzyki na głos.

• wykaż się empatią i zrozumieniem dla stresującej sytuacji i ewentualnego bólu w uszach,
• powstrzymaj się od krzyczenia i pogłębienia dyskomfortu dziecka,
• okazuj pozytywne nastawienie i wsparcie,
• zrób wszystko, aby być „przyjacielem” i wzorem do naśladowania,
• postaraj się rozproszyć malucha zabawą, widokiem z okna lub przekąską,
• nie pomijaj etapu przygotowania dziecka do lotu, o którym wspomnieliśmy w pierwszej sekcji artykułu.

Na krótszy pobyt dziecka w samolocie miej ze sobą awaryjne przekąski, np. ciasteczka, kanapki lub pokrojone owoce. Na pokładzie możesz też kupić coś do jedzenia, lecz ceny są wysokie, a w ofercie w krótkich lotach najczęściej znajdziesz przeważnie niezdrowe chipsy i słodycze.

Podczas długich lotów przewoźnicy często oferują poczęstunek dla podróżnych. Dla dziecka w samolocie można zamówić osobne danie (także z uwzględnieniem restrykcji dietetycznych). Najlepiej zrobić to jak najwcześniej, już podczas rezerwacji biletu. Pamiętaj jednak, że może wiązać się to z dodatkową opłatą.

Na wielu lotniskach możesz liczyć na pewne udogodnienia dla rodzin podróżujących z małymi dziećmi. Mowa np. o ogólnodostępnych wózkach spacerowych, toaletach z miejscem do przewijania niemowląt czy salach zabaw dla umilenia oczekiwania na lot.

Rodzice z dziećmi mogą skorzystać z możliwości ominięcia kolejki na odprawie biletowo-bagażowej. Przysługuje im też pierwszeństwo przy wchodzeniu na pokład. W niektórych samolotach dostępne są nawet zabawki, książki czy kredki do wypożyczenia. Standardem jest też dostęp do przewijaka i gorącej wody do przygotowania własnych posiłków.

Dziecko w samolocie musi mieć ważny dokument tożsamości (paszport lub dowód osobisty), niezależnie od wieku. Niektóre linie dopuszczają akt urodzenia jako dokument potwierdzający tożsamość niemowlęcia. Jednak w żadnym wypadku sam dokument rodzica nie wystarczy, nawet przy bilecie łączonym dla dorosłego podróżującego z niemowlakiem.

W krajach, do których wymagana jest wiza, zasady są takie same dla dzieci i dorosłych. Ubezpieczenie turystyczne nie jest obowiązkowe, ale gorąco polecamy je wykupić. Przed wyjazdem wyrób też dla siebie i wszystkich członków rodziny Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego EKUZ.

W niektórych przypadkach możliwe jest samodzielne podróżowanie dzieci. Istnieją co do tego różne zasady w poszczególnych liniach. Może być konieczne np. dokupienie asysty. Nastolatki powyżej 12. roku życia (u niektórych przewoźników ten próg jest wyższy) mogą latać bez opieki, choć czasem niezbędne do tego są specjalne formularze niepełnoletniego podróżującego samotnie.

Pamiętaj, że to rodzice lub opiekunowie ponoszą odpowiedzialność za swoje dzieci w samolocie. Dlatego zachęcamy, aby ściśle przestrzegać zaleceń i zasad bezpieczeństwa linii lotniczej, którą wybierasz się na wakacje. Warto wcześniej zadzwonić i zapytać o wszystkie szczegóły, na temat których nie masz pewności.

Być może zaciekawią Cię też nasze pozostałe poradniki dla podróżujących rodzin:
Najbezpieczniejsze kraje świata. Gdzie udać się z dzieckiem na wakacje wolne od ryzyka?
Gdzie na wakacje z niemowlakiem?
Najlepsze hotele dla rodzin z dziećmi